مدل لایه ای تعارض چیست ؟ آیا کاربرد مدل لایه ای تعارض در ساده سازی مسائل به بهبود روابط و مدیریت تعارضات کمک می کند؟ به گفته دکتر ماکان آریا پارسا تعارض در هر تعامل انسانی اجتناب ناپذیر است، اما اگر به طور سازنده با آن برخورد شود می تواند منبع یادگیری و رشد باشد. با این حال، قبل از این که بتوانید یک تعارض را حل کنید، باید علل، پویایی و اثرات آن را درک نمایید. اینجاست که ابزار های تحلیل تعارض به کار می آیند. یکی از آن ها مدل پیازی رفع تعارض است که به شما کمک می کند تا لایه های تعارضات را جدا کرده و مسائل اصلی پشت آن تعارضات را شناسایی کنید. در این مقاله، برای ساده سازی تحلیل تعارضات، نحوه استفاده از این مدل را خواهید آموخت.
مدل لایه ای تعارض چیست ؟
از دید دکتر ماکان آریا پارسا مدل لایه ای تعارض یک ابزار بصری است که تضاد را در قالب یک پیاز با چند لایه نشان می دهد. هر لایه سطح عمیق تری از پیچیدگی و معنای پشت تعارضات را نشان می دهد. با جدا کردن این لایه ها، می توانید انگیزه ها، احساسات، باور ها و شرایطی را کشف کنید که تعارضات را شکل می دهند. همچنین با کاربرد مدل لایه ای تعارض می توانید ببینید که چگونه لایه های مختلف بر یکدیگر تأثیر می گذارند و یک تصویر کلی از تعارض را ایجاد می کنند. این امر باعث می شود تا درک بهتری از مواضع طرف های درگیر، منافع و نیاز های واقعی آن ها داشته باشیم. در واقع استفاده از مدل پیازی رفع تعارض به ما کمک می کند تا بین آنچه طرف های مختلف در ظاهر می گویند و می خواهند و آنچه واقعاً می خواهند و نیاز دارند تمایز قائل شویم.
بر باور دکتر ماکان اریا پارسا در موقعیت های صلح آمیز، افراد بر اساس نیاز های واقعی خود ارتباط برقرار می کنند. عدم دسترسی به نیاز های اساسی و بی اعتمادی که اغلب مشخصه روابط در تعارض هستند می توانند در موقعیت های تعارض، اساس ارتباط افراد با یکدیگر را تغییر دهند.
از این رو باید بین موقعیت ها، منافع و نیاز ها تمایز ایجاد کنیم
موقعیت ها، منافع و نیاز ها در مدل لایه ای رفع تعارض
- موقعیت ها همان چیزی هستند که افراد در تعارضات به آن ها اشاره می کنند. در مدل پیازی رفع تعارض موقعیت ها لایه بیرونی هستند و در واقع همان خواسته هایی می باشند که مطرح می کنید.
- لایۀ بعدی منافع می باشد. منافع به خواسته های واقعی افراد اشاره می نمایند. منافع همان دلیل خواسته های تان هستند. در واقع منافع باعث می شوند تا در موقعیت های خاصی قرار بگیرید.
- لایه درونی تر نیاز ها را تشکیل می دهد. نیاز ها به آن چیز هایی اطلاق می شوند که افراد باید داشته باشند تا از یک نتیجه احساس رضایت کنند.
مدل لایه ای تعارض در مذاکرات
از زبان دکتر ماکان آریا پارسا در صورتی که در مذاکرات شناخت درستی از طرف مقابل خود نداشته باشید، معمولا سعی می کنید تا نیاز های تان را از او مخفی نمایید و آن ها را به زبان نیاورید. دلیل این امر احساس شرمندگی است. در این موقعیت معمولا موضع گیری شما بر اساس آنچه خواهد بود که می خواهید در مورد تان برداشت کنند. در واقع آنچه بروز می دهید نشان دهنده موقعیت و جایگاه تان خواهد بود.
همان طور که گفته شد در مدل لایه ای تعارض منافع لایه زیرین موقعیت ها هستند. در واقع این منافع هستند که شما را در آن موقعیت قرار داده اند اما به نیاز های واقعی شما اشاره ای نمی کنند. اینجا است که این مدل به کمک تان می آید. با کاربرد مدل پیازی تعارض می توانید این لایه ها را به درستی از همدیگر جدا کنید و بر روی نیاز های واقعی تان تمرکز نمایید.
در واقع با مطرح کردن نیاز های خود با زبانی صریح و شفاف، طرف مقابل تان نیز می تواند به راحتی نیاز های خود را با شفافیت کامل مطرح کند. با شناخت کامل نیاز های یکدیگر بهتر می توانید با همدیگر ارتباط برقرار کنید. همچنین در نهایت با هم اندیشی برای برآورده کردن نیاز های تان، می توانید یک راهکار مناسبی را کشف نمایید.
مراحل پیاده سازی عملی مدل لایه ای تعارض در مذاکرات
کاربرد مدل لایه ای تعارض در مذاکرات مستلزم اجرای مراحل زیر می باشد. این مراحل به شرح زیر می باشند:
- مرحله اول جدا کردن منافع از مواضع: در مرحله اول باید بین منافع و موقعیت خود تمایز قائل شوید. به عبارت دیگر باید آن ها را تفکیک ایجاد کنید. موقعیت شما همان خواسته های تان می باشد که در طول مذاکره علنا با طرف مقابل در میان می گذارید. این خواسته ها نیز از منافع شما نشات می گیرند. ابتدا سعی کنید نیاز های تان که از طرف مقابل می خواهید را بر روی کاغذ بیاورید. سپس دلایل این نیاز ها را بنویسید که شما را در آن شرایط قرار داده اند.
نمونه ای از کاربرد مدل پیازی رفع تعارض: آقای محمدی مدیر عامل دپارتمان توسعه یک فروشگاه بزرگ و زنجیره ای پوشاک است که می خواهد در مرکز شهر یک شعبه جدیدی را افتتاح کند. افتتاح این شعبه نیاز به اخذ مجوز از شهردار را دارد. در واقع باید با شهردار سر این موضوع به توافق برسد. شهردار با این موضوع مخالف است اما از طرف دیگر دوست دارد تا توجه مردم را به این قسمت از شهر جلب کند. در این شرایط آقای محمدی می تواند با استفاده از مدل پیازی تعارض به مذاکره با شهردار برود.
- افتتاح یک فروشگاه پوشاک در مرکز شهر لایه اول یعنی موقعیت آقای محمدی است.
- جلب توجه مردم به آن بخش از شهر به مراجعه مشتریان زیاد به فروشگاه آقای محمدی و سودآوری بالا منجر می شود. این امر لایه دوم یعنی منافع آقای محمدی را تشکیل می دهد.
مرحله دوم
- مرحله دوم شناسایی نیاز ها: پس از شناسایی منافع نوبت به مرحله بعدی یعنی شناسایی نیاز ها می رسد. با برآورده کردن این نیاز ها احساس رضایت به ما دست می دهد. با این حال توجه نمایید که این نیاز ها را نمی توان علنا در طول مذاکره مطرح کرد. هر چند این نیاز ها علنا قابل مذاکره نیستند اما دلیل اصلی این مذاکره برآورده کردن این نیاز ها می باشد.
طبق صحبت های دکتر ماکان آریا پارسا خوب به منافع تان فکر کنید، زیرا با این منافع می توانید به هدف تان برسید. در واقع این منافع به شما در برآورده کردن نیاز های تان کمک خواهند کرد. به همین دلیل در طول مذاکره به این موضوع توجه نمایید: آیا منافعی که درباره آن ها مذاکره می کنید می توانند به شما در برآورده کردن نیاز های تان کمک کنند؟
نمونه ای از کاربرد مدل لایه ای تعارض: نیاز های آقای محمدی چیست ؟ نیاز به افزایش درآمد خوب از طریق افتتاح شعبه جدید در یک منطقه مناسب و همچنین نیاز به کسب اعتبار و شهرت در میان مردم برای ادامه بقا و سودآوری.
این مطلب ادامه دارد… .
