به گفته دکتر ماکان آریا پارسا اختلال چند شخصیتی یکی از پیچیده‌ترین و بحث‌برانگیزترین اختلالات روانی است که توجه زیادی از سوی روانشناسان و محققان دریافت کرده است. افراد مبتلا به این اختلال، که به اختلال هویت تجزیه‌ای (DID) نیز شناخته می‌شود، معمولاً دارای دو یا چند شخصیت متمایز هستند که هرکدام رفتار، حافظه و ویژگی‌های خاص خود را دارند. این شخصیت‌ها ممکن است در زمان‌های مختلف کنترل فرد را به دست بگیرند. در این مقاله، به بررسی این اختلال، علل و علائم آن، درمان اختلال چند شخصیتی، معرفی چند شخصیتی های معروف و همچنین نحوه برخورد صحیح با افراد مبتلا می‌پردازیم.
علائم و نشانه های اختلال چند شخصیتی
اختلال چند شخصیتی علائم متعددی دارد که اغلب زندگی روزمره افراد را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد. برخی از مهم‌ترین این علائم عبارتند از:
- وجود شخصیت‌های مختلف: فرد ممکن است دو یا چند شخصیت کاملاً متفاوت داشته باشد که هرکدام نام، رفتار و ویژگی‌های خاص خود را دارند.
- فراموشی: افراد مبتلا اغلب خاطرات مربوط به تجربیات خود را فراموش می‌کنند. این فراموشی معمولاً به رویدادهای تروماتیک مرتبط است.
- احساس جدا شدن از بدن یا محیط اطراف: فرد ممکن است احساس کند که واقعیت برای او غیرواقعی یا دور است.
- تغییرات ناگهانی در رفتار: تغییرات ناگهانی در طرز فکر، رفتار یا گفتار می‌تواند نشان‌دهنده کنترل شخصیت دیگری باشد.
- مشکلات در روابط و شغل: افراد مبتلا اغلب در حفظ روابط پایدار و انجام وظایف شغلی مشکل دارند.
دلایل بروز اختلال چند شخصیتی
از دید دکتر ماکان آریا پارسا اختلال چند شخصیتی معمولاً نتیجه تجربیات شدیداً تروماتیک یا استرس‌زا در کودکی است. دلایل اصلی بروز این اختلال عبارتند از:
- سوءاستفاده جسمی یا جنسی: کودکانی که در معرض سوءاستفاده مکرر قرار می‌گیرند، ممکن است برای کنار آمدن با این تجربه‌ها به شخصیت‌های جداگانه روی آورند.
- بی‌توجهی عاطفی: عدم دریافت حمایت عاطفی در دوران کودکی می‌تواند عامل مهمی در شکل‌گیری این اختلال باشد.
- مشاهده خشونت: کودکانی که شاهد خشونت‌های شدید هستند نیز ممکن است دچار این اختلال شوند.
نحوه درمان اختلال چند شخصیتی
درمان اختلال چند شخصیتی یک فرایند طولانی و چندجانبه است. هدف اصلی از درمان، کمک به فرد برای یکپارچه‌سازی شخصیت‌ها و مدیریت تجربیات تروماتیک گذشته است. مهم‌ترین روش‌های درمان عبارتند از:
4. روان درمانی
روان‌درمانی رایج‌ترین روش درمان اختلال چند شخصیتی است و شامل تکنیک‌های مختلفی می‌شود:
- درمان مبتنی بر تروما: این روش به فرد کمک می‌کند تا تجربیات تروماتیک خود را پردازش کند.
- درمان شناختی-رفتاری (CBT): CBT به تغییر الگوهای فکری ناسالم و بهبود رفتارهای مضر کمک می‌کند.
- درمان یکپارچه‌سازی: در این روش، هدف اصلی این است که تمامی شخصیت‌ها به یک شخصیت واحد تبدیل شوند.
2. هیپنوتراپی
بر باور دکتر ماکان اریا پارسا هیپنوتراپی به افراد کمک می‌کند تا به خاطرات سرکوب شده دسترسی پیدا کنند و کنترل بیشتری بر شخصیت‌های مختلف خود داشته باشند.
5. دارو درمانی
اگرچه هیچ دارویی به طور خاص برای درمان اختلال چند شخصیتی وجود ندارد، داروهایی مانند ضدافسردگی‌ها و ضداضطراب‌ها می‌توانند به کاهش علائم جانبی مانند افسردگی و اضطراب کمک کنند.
معرفی چند شخصیتی های معروف
مطالعه نمونه‌های واقعی از افراد مبتلا به اختلال چند شخصیتی می‌تواند به درک بهتر این اختلال کمک کند. برخی از معروف‌ترین چند شخصیتی‌ها عبارتند از:
- بیلی میلیگان: بیلی میلیگان یکی از شناخته‌شده‌ترین افراد مبتلا به این اختلال بود که 24 شخصیت مختلف داشت. زندگی او در کتاب «The Minds of Billy Milligan» به تصویر کشیده شده است.
- سیبیل دورسِت: سیبیل، یکی دیگر از موارد مشهور، دارای 16 شخصیت بود. داستان او الهام‌بخش کتاب و فیلمی به نام «Sybil» شد.
- کریس کوزی: کریس کوزی با مصاحبه‌های عمومی خود توانست آگاهی در مورد این اختلال را افزایش دهد.
بررسی طرز برخورد با افراد چند شخصیتی
از زبان دکتر ماکان آریا پارسا طرز برخورد با افراد چند شخصیتی باید صحیح باشد. این کار به آن‌ها کمک می‌کند و نقش مؤثری در مدیریت علائم این اختلال دارد. برای طرز برخورد صحیح، به موارد زیر توجه کنید:
- همدلی و صبوری: صبوری و همدلی با افراد مبتلا بسیار مهم است. این افراد اغلب با مشکلات پیچیده‌ای مواجه هستند و به حمایت عاطفی نیاز دارند.
- اجتناب از قضاوت: از قضاوت یا سرزنش این افراد خودداری کنید. این اختلال نتیجه تجربیات تلخ و خارج از کنترل آن‌ها است.
- تشویق به درمان: افراد مبتلا را به ادامه جلسات درمانی تشویق و در این مسیر از آن‌ها حمایت کنید.
- آموزش خود: آگاهی بیشتر درباره این اختلال به شما کمک می‌کند تا نیازها و چالش‌های این افراد را بهتر درک کنید.
نقش خانواده و جامعه در مدیریت این اختلال شخصیتی
حمایت خانواده و جامعه می‌تواند تأثیر زیادی در بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا داشته باشد. برخی راهکارها عبارتند از:
- ایجاد محیطی امن و بدون استرس.
- ارائه حمایت عاطفی پایدار.
- تشویق فرد به دنبال کردن درمان‌های تخصصی.
تأثیر اختلال چند شخصیتی بر زندگی روزمره
اختلال چند شخصیتی می‌تواند تأثیرات جدی و گسترده‌ای بر زندگی روزمره افراد داشته باشد. از روابط شخصی گرفته تا شغل و تحصیلات، تمامی ابعاد زندگی فرد ممکن است تحت تأثیر این اختلال قرار بگیرد.
1. چالش های شغلی
افراد مبتلا به اختلال چند شخصیتی معمولاً در حفظ ثبات شغلی مشکل دارند. شخصیت‌های مختلف ممکن است توانایی‌ها، علاقه‌مندی‌ها و رفتارهای متناقضی داشته باشند که باعث بروز اختلال در کار می‌شود. به عنوان مثال، یک شخصیت ممکن است درون‌گرا و کم‌حرف باشد، در حالی که شخصیت دیگر اجتماعی و برون‌گرا است.
2. روابط خانوادگی و اجتماعی
طبق صحبت های دکتر ماکان آریا پارسا این اختلال به شدت بر روابط خانوادگی تأثیر می‌گذارد. اعضای خانواده ممکن است متوجه تغییرات ناگهانی در رفتار یا طرز گفتار فرد شوند که باعث سردرگمی آن‌ها می‌شود. در روابط دوستانه نیز ممکن است دیگران رفتارهای فرد را غیرقابل پیش‌بینی تلقی کنند و این موضوع به ایجاد فاصله یا قطع ارتباط منجر شود.
3. مشکلات تحصیلی
در محیط‌های آموزشی، فرد مبتلا ممکن است با مشکلاتی مانند فراموشی مطالب، تغییر علاقه‌مندی‌ها و عدم تمرکز مواجه شود. شخصیت‌های مختلف ممکن است رویکردهای متفاوتی به یادگیری داشته باشند که این امر می‌تواند به چالش‌های تحصیلی منجر شود.
این مطلب ادامه دارد… .
