به گفته دکتر ماکان آریا پارسا مدیریت میمونی، یک پدیده ی جذاب و غیرمتداول در دنیای سازمان هاست که به وضوح نشان دهنده ی یک فرایند ناکارآمد در اداره و رهبری است. همچنین عواملی چون کنترل بیش از حد، افزایش استرس و ناتوانی در انجام وظایف استراتژیک و راهبردی تیم را با خود به همراه می‌آورند. این موضوع، نقطه تاملی برای محققان و کارآفرینان در حوزه‌ی مدیریت و رهبری می باشد، زیرا این انحراف از نقش مدیران در رهبری به چالش های بزرگی برای عملکرد سازمان ها و توسعه‌ی آن ها منجر می شود. از این رو، تحلیل و درک عوامل موثر بر ایجاد و پایداری مدیریت میمونی اساسی است.
در این مقاله، به بررسی چگونگی ایجاد و پایداری این فرایند غیرمعمول می پردازیم و راهکارهایی برای اصلاح آن را مورد بررسی قرار می دهیم. این ارائه نه تنها به درک بهتر این پدیده کمک می کند، بلکه به توسعه‌ی سازمان ها و بهبود عملکرد آن ها کمک می‌نماید.
نظریه مدیریت میمون ها
از دید دکتر ماکان آریا پارسا نظریه مدیریت میمون ها، رویکردی است که به وضوح نشان می دهد که در بسیاری از سازمان ها، مدیران به دلیل ناتوانی یا عدم اعتماد به کارکنان، درگیر انجام وظایف روزمره و عملی تیم خود می شوند. همچنین به جای انجام وظایف مدیریتی، با مسائل روزمره کارکنان دست و پنجه نرم می کنند. این پدیده نه تنها می تواند منجر به کاهش کیفیت کار، بلکه به تدریج باعث آسیب به فرهنگ سازمانی و عدم اعتماد کارکنان به مدیر می شود. در این رویکرد، مدیران به دلیل انجام وظایف کارمندان و رفع مشکلات آن ها، به چالشی جدید و ناپایدار برای خود می پردازند. این رفتار نه تنها از توانایی مدیر برای انجام وظایف رهبری کاسته می شود، بلکه منجر به وابستگی غیر منطقی کارکنان به مدیر و کاهش انگیزه و خلاقیت آن ها نیز خواهد شد.
بنابراین، مدیران باید بتوانند از دامنه ی مدیریت میمونی خارج شده و به جای آن، اعتماد به کارکنان، انتقال مسئولیت ها و توجه به وظایف واقعی مدیریتی را ترجیح دهند. از زبان دکتر ماکان آریا پارسا این اقدامات نه تنها بهبود عملکرد سازمان را تضمین می کند، بلکه از بروز مشکلاتی همچون فرهنگ سازمانی ناسازگار و ناتوانی در رقابت با موقعیت های رقابتی جلوگیری می کند.
تاریخچه نظریه مدیریت میمون ها
تاریخچه‌ی نظریه مدیریت میمون ها با نگاهی به ابتدای دهه ۱۹۷۰ آغاز می شود. زمانی که در دانشگاه هاروارد، ویلیام آنکن و دونالد واس مقاله ای با عنوان “چه کسی میمون دارد؟” را منتشر کردند. این مقاله به طور واضح از وضعیتی صحبت می کرد که در بسیاری از سازمان ها واقعیت داشت. بر باور دکتر ماکان اریا پارسا به این معناست که کارمندان به طور زیادی وظایف و مسئولیت های خود را به مدیران منتقل می کردند. این موضوع دقیقا مشابه میمون هایی است که وظایف خود را به دوش شخصیت های بالاتر از خود می اندازند.
در این مقاله، آنکن و واس به راهکارهایی اشاره کردند که مدیران می توانند از این وضعیت خلاص شوند. آن ها به مدیران توصیه کردند که به جای قبول کردن بار مشکلات کارمندان، آن ها را تشویق کنند تا خودشان مسئولیت حل مشکلات خود را بپذیرند. این رویکرد باعث می شود که کارمندان به جای وابستگی به مدیران، قدرت حل مسائل خود را تقویت کنند. این موضوع باعث افزایش بهره وری و انگیزه در سازمان می شود.
به این ترتیب، نظریه مدیریت میمون ها به عنوان یک رویکرد مدیریتی ظاهر شد که به دنبال ایجاد یک ساختار سازمانی منعطف و همکاری بین مدیران و کارمندان بود تا باعث افزایش کارایی و اثربخشی سازمان شود. این نظریه باعث شد تا مدیران به دنبال اعتماد به کارکنان و ایجاد فرهنگی از همکاری و انعطاف پذیری در سازمان خود شوند، به جای اینکه به طور ناخودآگاه درگیر انجام وظایف عملی و روزمره تیم شوند، مانند وظایفی که میمون ها به دوش مدیران می اندازند.
قوانین نظریه میمون ها
طبق صحبت های دکتر ماکان آریا پارسا بر اساس قوانین و راهکارهای ارائه شده، می توانید به عنوان یک مدیر موفق از دست میمون ها راحت تر مدیریت کنید. باید توجه داشته باشید که استفاده از این روش ها باید با هوش و تعقل انجام شود تا اثر معکوسی ایجاد نشود. در ادامه، به توضیح نحوه‌ی مدیریت میمونی با استفاده از این قوانین می پردازیم:
- کنار زدن میمون ها و یا تغذیه کردن آن ها: برای مواجهه با مسائلی که مانند میمون از دوش کارمندان به دوش مدیران می اندازند، باید ابتدا به شناسایی مسئله و ریشه ی آن پرداخته شود. سپس باید برنامه ای را ترتیب داد که کارمندان بتوانند خودشان مسئله را حل کنند و مسئولیت اجرای آن را به عهده بگیرند. اگر موضوعی واقعا نیازمند مداخله شما باشد، باید به شکل مناسب و با استفاده از منابع و زمان مناسب اقدام به حل مسئله کنید.
- تعیین زمان تغذیه بعدی میمون ها: برای مدیریت بهتر و موثرتر مسائل، باید برنامه ریزی دقیقی برای رسیدگی به مسائل مختلف داشته باشید. این برنامه ریزی باید شامل تعیین زمان های مشخص برای پیگیری مسائل و تعیین اولویت ها باشد تا به ترتیب اهمیت و فوریت موضوعات به آن ها پرداخته شود.
- تعداد میمون‌ها باید کمتر از سقف تحمل مدیر باشد: باید به طور دقیق و با توجه به ظرفیت و توانایی شخصیت و استراتژی های مدیریتی خود، تعیین کنید که به چه اندازه می توانید مسئولیت های مختلف را بپذیرید. در نظر داشته باشید که برای موفقیت، باید تا حد ممکن از بارهای زیادی که قابلیت مدیریت آن ها را ندارید، پرهیز کنید.
- تعیین زمان مشخص برای قرار ملاقات با میمون ها: به جای اینکه با عجله به مسائل کارمندان پاسخ دهید، بهتر است زمان های معینی را برای گفتگو و پیگیری مسائل کارمندان تعیین کنید. این موضوع کمک می کند تا بهترین استفاده از زمان شما و منابع سازمانی صورت گیرد. همچنین مواجهه با مسائل ناگهانی و پیش بینی نشده کاهش یابد.
- تغذیه میمون ها را فراموش نکنید: در صورتی که برنامه ای برای حل یک مسئله پیش بینی شده تغییر کند، حتما باید از تغییرات به کارمندان خود اطلاع داده و آن ها را در جریان قرار دهید. این موضوع کمک می کند تا کارمندان اطمینان داشته باشند که مدیریت سازمان توانایی رهبری و رسیدگی به مسائل را دارد و از انگیزه و اعتماد آن ها حمایت شود.
این مطلب ادامه دارد… .
