به گفته دکتر ماکان آریا پارسا انواع هوش هیجانی متفاوتی وجود دارند. به این صورت که یکی از اصلی ترین معیارها برای رسیدن و دستیابی به موفقیت در کسب و کار و زندگی، داشتن هوش هیجانی می باشد.  تست هوش هیجانی شامل شناخت احساسات شخصی و بکارگیری آن جهت گرفتن تصمیم های مناسب در زندگی است. به اختصار به هوش هیجانی El1   هم گفته می شود.

 ارزیابی هوش هیجانی را ضریب هوش هیجانی می نامند که به توانایی، ظرفیت یا سنجش و مدیریت مربوط می شود. البته ذکر این موضوع در همین راستا خارج از قاعده نمی باشد که تعریف مشخصی از هوش هیجانی به دلیل جدید بودن نسبی این ایده در بین روانشناسان مورد اختلاف است. هوش هیجانی در کودکان به توانایی اداره ی مطلوب خلق و خوی و وضعیت روانی و کنترل واکنش ها گفته می شود.

انواع هوش هیجانی:

از دید دکتر ماکان آریا پارسا شناخت اطلاعات مورد نیاز در انواع هوش هیجانی در اکثر افراد، موجب دستیابی به موفقیت در زندگی و شغلشان می شود. به این صورت که برخی از افراد موفقیت خود را مدیون توانایی خواندن علائم دیگران و ارائه ی واکنش های مناسب به آن ها هستند. انواع  هوش هیجانی به شرح زیر هستند:

1. خود آگاهی: توانایی تشخیص احساسات و ایجاد خود آگاهی مستلزم هماهنگی با احساسات واقعی هر شخص می باشد. هر فرد با ارزیابی احساسات خود می تواند اقدام به مدیریت آن ها نماید. چند عنصر هوش هیجانی برای خود آگاهی وجود دارد. مهمترین عناصر هوش هیجانی شامل آگاهی عاطفی، اعتماد به نفس می باشند.
2. خود تنظیمی: برخی از افراد در زمان تجربه ی احساسات ممکن است از کنترل کمتری برخوردار باشند. این افراد می توانند در مورد دوام یک احساس با استفاده از برخی تکنیک ها برای کاهش احساسات منفی همچون عصبانیت، اضطراب و افسردگی اظهار نظر نمایند. این تکنیک ها موجب بازآفرینی وضعیت مثبت تر می شود. خود تنظیمی شامل موارد متعددی همچون خود کنترلی، امانت داری، وظیفه شناسی، تطبیق پذیری و نوآوری می باشد.
3. انگیزه: یکی دیگر از انواع هوش هیجانی، انگیزه است. برای رسیدن به اهداف مشخص و نگرش مثبت نیاز به داشتن انگیزه می باشد. هر چند امکان این موضوع وجود دارد که استعداد های هر فرد، هم به صورت مثبت و هم به صورت منفی باشد، ولی با تلاش و تمرین می توان این استعداد ها را به سمت بهتر و مثبت تر سوق داد. برخی مواردی نیز وجود دارند که موجب ایجاد انگیزه می شوند. این موارد متشکل از تعهد، ابتکار عمل، خوش بینی و … می باشد.
4. همدلی: به اعتقاد دکتر ماکان آریا پارسا یکی دیگر از انواع هوش هیجانی، همدلی می باشد. این نوع از هوش هیجانی توانایی تشخیص احساس مردم برای موفقیت در زندگی و کسب و کار را دارد.  فردی که دارای این توانایی است در مواردی همچون توسعه ی دیگران و جهت گیری خدمات، پیش بینی و شناخت و تامین نیازهای مشتری سرآمد است.

هوش هیجانی متشکل از چند مولفه است؟

از نظر دکتر ماکان آریا پارسا هوش هیجانی متشکل از دو مولفه ی اصلی با عناوین استعدادهای درون روانی و مهارت های میان فردی است. به این صورت که هوش درون فردی به توانایی درک و فهم دیگران اشاره دارد. در این مولفه، هوش درون فردی قصد بیان این موضوع را دارد که بداند چه چیزهایی موجب ایجاد انگیزه در انسان ها می شود. از این رو افراد می توانند با استفاده از این هوش بفهمند که چگونه فعالیت کرده و به چه صورت با آن ها همکاری داشته باشند. برخی از روان شناسان بر این عقیده باور دارند که اکثر سیاستمداران و متخصصان بالینی موفق، از هوش میان فردی بسیار بالایی برخوردار هستند.

مولفه های سازگاری به چه صورت هستند:

از نظر دکتر ماکان آریا پارسا مولفه سازگاری یکی از مهم ترین مولفه های هوش هیجانی به شمار  می آید. خود این مولفه از انواع مولفه های هوش هیجانی دارای انواع مختلفی می باشد که به شرح زیر است:

1. آزمون واقعیت: این مولفه از انواع مولفه های هوش هیجانی اقدام به ارزیابی رابطه بین تجربه عاطفی و عینیت های موجود را می نماید.
2. انعطاف پذیری: انعطاف پذیری یکی دیگر از مولفه های سازگاری با انواع هوش هیجانی می باشد که توانایی کنار آمدن با هیجان ها، افکار و رفتارهای فرد را در شرایط و موقعیت های مختلف بررسی می کند.
3. حل مسئله: یکی دیگر از انواع مولفه های سازگاری با هوش هیجانی، مولفه ی حل مسئله می باشد. این مولفه  توانایی تشخیص و تعریف مشکلات و خلق راه حل های تاثیر گذار را مورد بررسی و مطالعه قرار می دهد.

مولفه های خلق و خوی عمومی

یکی دیگر از مولفه های انواع هوش هیجانی، مولفه های خلق و خوی عمومی می باشد. این مولفه اقدام به بررسی نشاط و خوش بینی فردی می نماید. این مولفه دارای موارد متعددی می باشد که این موارد به شرح زیر هستند:

1. خوش بینی: یکی از مولفه های خلق و خوی عمومی، خوش بینی فردی می باشد. این مورد توانایی توجه به جنبه های روشن تر زندگی و حفظ نگرش مثبت را در زمان بروز احساسات منفی و ناخوشایند بررسی می کند.
2. نشاط: این مولفه توانایی و میزان احساس رضایت از زندگی را مورد بررسی قرار می دهد. همین طور نحوه ی ابراز احساسات مثبت را بررسی می کند.

مولفه های درون فردی که موجب تشکیل انواع هوش هیجانی می شوند به چه صورت هستند:

طبق پژوهش ها و تحقیقاتی که در مورد هوش هیجانی شده است، محققان به این نتیجه رسیده اند که هوش هیجانی دارای مولفه های درون فردی به صورت زیر می باشد:

1. خود آگاهی عاطفی: این مولفه از انواع هوش هیجانی، اقدام به بررسی میزان آگاهی فرد از احساسات درونی می نماید. همین طور درک و فهم  این احساسات را بررسی می کند.
2. حرمت نفس: یکی دیگر از مولفه های هوش هیجانی، حرمت نفس است. این مولفه، توان خود آگاهی و درک و پذیرش خویش را بررسی می کند. همین طور میزان احترام هر فرد به خود شخص را بررسی می کند.

این مطلب ادامه دارد…